ACCRINTM là hàm tài chính trong Excel tính lãi tích lũy cho chứng khoán trả lãi một lần khi đáo hạn (zero-coupon bond). Cú pháp: ACCRINTM(issue, settlement, rate, par, [basis]) với issue là ngày phát hành, settlement là ngày đáo hạn, rate là lãi suất, par là mệnh giá và basis là cơ sở tính ngày. Khác với ACCRINT dành cho chứng khoán trả lãi định kỳ, ACCRINTM chuyên xử lý trái phiếu không trả lãi đều đặn. Hàm có sẵn từ Excel 2007, hữu ích cho định giá trái phiếu, phân tích đầu tư và báo cáo thuế. Lưu ý sử dụng hàm DATE() để tránh lỗi định dạng ngày tháng.
Cái hôm đó tôi ngồi tính toán lãi suất cho một khoản đầu tư trái phiếu zero-coupon và đang loay hoay với máy tính cầm tay thì đồng nghiệp bên cạnh nhìn qua màn hình Excel của tôi và nói: “Sao không dùng hàm ACCRINTM?” Thật sự lúc đó tôi mới biết Excel có hàm này, và sau khi tìm hiểu kỹ thì phải thừa nhận nó tiết kiệm cho tôi cả tiếng đồng hồ tính toán thủ công.
Sau ba năm làm việc với các báo cáo tài chính và phân tích đầu tư, tôi nhận ra ACCRINTM là một trong những hàm ít người biết nhưng cực kỳ hữu ích trong Excel. Đặc biệt khi bạn làm việc với trái phiếu không trả lãi định kỳ mà chỉ trả một lần khi đáo hạn.
ACCRINTM Là Gì Và Tại Sao Lại Quan Trọng?
ACCRINTM viết tắt của “Accrued Interest at Maturity” – tức là lãi tích lũy tại ngày đáo hạn. Đây là hàm tài chính được Microsoft thêm vào Excel từ phiên bản 2007, chuyên dùng để tính lãi tích lũy cho những chứng khoán chỉ trả lãi một lần duy nhất khi đáo hạn.
Điểm khác biệt chính giữa ACCRINTM và hàm ACCRINT nằm ở cách thức trả lãi. Trong khi ACCRINT dành cho chứng khoán trả lãi định kỳ (hàng quý, nửa năm hoặc hàng năm), thì ACCRINTM được thiết kế riêng cho những chứng khoán kiểu “zero-coupon bond” – loại trái phiếu không trả lãi định kỳ mà chỉ trả toàn bộ lãi vào ngày đáo hạn.
Tôi thường thấy nhiều bạn nhầm lẫn hai hàm này. Cách đơn giản để nhớ là: nếu bạn mua một trái phiếu và chỉ nhận tiền lãi một lần duy nhất khi nó đáo hạn, thì dùng ACCRINTM. Còn nếu bạn nhận lãi đều đặn mỗi tháng, quý hoặc năm, thì dùng ACCRINT.
Cú Pháp Và Cách Sử Dụng ACCRINTM
Cú pháp của hàm ACCRINTM khá đơn giản:
ACCRINTM(issue, settlement, rate, par, [basis])
Hãy phân tích từng thành phần:
Issue (Bắt buộc): Ngày phát hành chứng khoán. Đây là ngày bạn mua hoặc chứng khoán được phát hành lần đầu. Excel sẽ hiểu đây là một số tuần tự, vì vậy tốt nhất là sử dụng hàm DATE() hoặc tham chiếu đến ô chứa ngày tháng được định dạng đúng.
Settlement (Bắt buộc): Ngày đáo hạn của chứng khoán. Lưu ý quan trọng: nhiều tài liệu ghi đây là “settlement date” nhưng thực tế với ACCRINTM, đây chính là maturity date – ngày đáo hạn. Đây là ngày bạn sẽ nhận được toàn bộ tiền gốc và lãi.
Rate (Bắt buộc): Lãi suất danh nghĩa hàng năm của chứng khoán. Bạn có thể nhập dưới dạng thập phân (0.05 cho 5%) hoặc phần trăm (5%).
Par (Bắt buộc): Mệnh giá của chứng khoán. Đây là giá trị danh nghĩa mà bạn sẽ nhận được khi đáo hạn. Nếu bỏ trống tham số này, Excel sẽ tự động lấy giá trị mặc định là $1,000.
Basis (Tùy chọn): Cơ sở tính ngày. Đây là tham số quyết định cách Excel tính số ngày trong một năm và một tháng. Các giá trị có thể là:
- 0 hoặc bỏ trống: US (NASD) 30/360
- 1: Actual/actual
- 2: Actual/360
- 3: Actual/365
- 4: European 30/360
Ví Dụ Thực Tế Từ Kinh Nghiệm Làm Việc
Để bạn hiểu rõ hơn, tôi sẽ chia sẻ một ví dụ từ dự án tôi từng làm về phân tích đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.
Giả sử bạn mua một trái phiếu zero-coupon với các thông số sau:
- Ngày phát hành: 1/1/2023
- Ngày đáo hạn: 31/12/2025
- Lãi suất: 6% per năm
- Mệnh giá: $10,000
- Basis: 0 (US 30/360)
Công thức sẽ là:
=ACCRINTM(DATE(2023,1,1), DATE(2025,12,31), 0.06, 10000, 0)
Kết quả sẽ cho bạn biết tổng số tiền lãi tích lũy từ ngày phát hành đến ngày đáo hạn là $1,800.
Nhưng đây là điều thú vị tôi học được: bạn cũng có thể dùng ACCRINTM để tính lãi tích lũy tại bất kỳ thời điểm nào giữa ngày phát hành và ngày đáo hạn. Ví dụ, muốn biết lãi tích lũy đến ngày 30/6/2024, chỉ cần thay đổi tham số settlement:
=ACCRINTM(DATE(2023,1,1), DATE(2024,6,30), 0.06, 10000, 0)
Những Lỗi Thường Gặp Và Cách Khắc Phục
Qua thời gian sử dụng, tôi gặp phải một số lỗi phổ biến mà nhiều người mắc phải:
Lỗi #NUM!: Thường xảy ra khi:
- Lãi suất ≤ 0
- Mệnh giá ≤ 0
- Ngày phát hành >= ngày đáo hạn
- Giá trị basis không nằm trong khoảng 0-4
Lỗi #VALUE!: Xảy ra khi:
- Các tham số ngày tháng không đúng định dạng
- Nhập ngày tháng dưới dạng text thay vì số tuần tự
- Các tham số không phải là số
Mẹo từ kinh nghiệm của tôi: luôn sử dụng hàm DATE() thay vì nhập ngày tháng trực tiếp dưới dạng text. Điều này đảm bảo Excel hiểu đúng định dạng ngày và tránh được lỗi #VALUE!.
So Sánh ACCRINTM Với ACCRINT
Đây là câu hỏi tôi được hỏi nhiều nhất: “Khi nào dùng ACCRINTM, khi nào dùng ACCRINT?”
ACCRINTM dành cho:
- Trái phiếu zero-coupon (không trả lãi định kỳ)
- Chứng khoán chỉ trả lãi một lần khi đáo hạn
- Certificate of Deposit (CD) không trả lãi định kỳ
ACCRINT dành cho:
- Trái phiếu trả lãi định kỳ
- Chứng khoán có lịch thanh toán lãi đều đặn
- Hầu hết trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp thông thường
Sự khác biệt về cú pháp cũng rõ ràng: ACCRINT có thêm tham số frequency và first_interest để xác định tần suất và ngày trả lãi đầu tiên, trong khi ACCRINTM không cần những tham số này vì chỉ có một lần trả lãi duy nhất.
Ứng Dụng Trong Thực Tế
Từ góc độ một người làm tài chính, tôi thấy ACCRINTM hữu ích nhất trong các tình huống sau:
Định giá trái phiếu zero-coupon: Khi bạn cần tính toán giá trị hiện tại hoặc giá trị tương lai của một trái phiếu không trả lãi định kỳ. ACCRINTM giúp bạn tính chính xác số tiền lãi sẽ nhận được.
Phân tích đầu tư: So sánh hiệu suất của các khoản đầu tư khác nhau. Bằng cách tính lãi tích lũy tại các thời điểm khác nhau, bạn có thể đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt hơn.
Báo cáo thuế: Trong nhiều trường hợp, lãi tích lũy được coi là thu nhập chịu thuế ngay cả khi chưa thực sự nhận được tiền mặt. ACCRINTM giúp bạn tính toán chính xác số tiền phải khai báo thuế.
Kế toán doanh nghiệp: Khi doanh nghiệp đầu tư vào các chứng khoán zero-coupon, cần phải ghi nhận lãi tích lũy theo thời gian trong báo cáo tài chính.
Tips Và Tricks Từ Kinh Nghiệm
Sử dụng tham chiếu ô thay vì hard-code: Thay vì nhập trực tiếp các giá trị vào công thức, hãy tạo một bảng tính với các ô riêng biệt cho từng tham số. Điều này giúp bạn dễ dàng thay đổi và kiểm tra các kịch bản khác nhau.
Chú ý đến định dạng số: Kết quả của ACCRINTM thường là một số lớn, nhất là khi mệnh giá cao. Hãy định dạng ô kết quả với đúng số chữ số thập phân và ký hiệu tiền tệ để dễ đọc.
Kiểm tra basis phù hợp: Basis 0 (US 30/360) phổ biến nhất ở Mỹ, nhưng nếu bạn làm việc với chứng khoán quốc tế, hãy kiểm tra convention được sử dụng. European 30/360 (basis 4) khác một chút so với US 30/360.
Validate kết quả: Đối với những khoản đầu tư lớn, tôi thường tính tay hoặc dùng máy tính tài chính để double-check kết quả từ Excel. Sai sót nhỏ có thể dẫn đến hậu quả lớn trong tài chính.
Tương Thích Và Phiên Bản
ACCRINTM có sẵn từ Excel 2007 trở lên, bao gồm:
- Excel for Microsoft 365
- Excel 2021, 2019, 2016
- Excel for Mac các phiên bản tương ứng
- Excel for Web
Nếu bạn đang sử dụng Excel 2003 hoặc cũ hơn, sẽ không có hàm này. Trong trường hợp đó, bạn có thể tự viết công thức tính toán dựa trên nguyên lý cơ bản: Lãi = Mệnh giá × Lãi suất × (Số ngày / Số ngày trong năm).
Lời Kết
ACCRINTM có vẻ như một hàm chuyên môn chỉ dành cho những người làm tài chính, nhưng thực tế nó có thể hữu ích cho bất kỳ ai quan tâm đến đầu tư. Việc hiểu cách tính lãi tích lũy giúp bạn đưa ra quyết định tài chính sáng suốt hơn, dù là trong việc chọn sản phẩm tiết kiệm hay phân tích các cơ hội đầu tư.
Quan trọng nhất là luôn kiểm tra kỹ các tham số đầu vào và hiểu rõ loại chứng khoán mình đang làm việc. Một khi đã thành thạo ACCRINTM, bạn sẽ thấy nó là một công cụ mạnh mẽ trong bộ kỹ năng Excel tài chính của mình.
Lần tới khi gặp phải bài toán tính lãi cho trái phiếu zero-coupon, thay vì ngồi bấm máy tính cả tiếng đồng hồ như tôi đã từng, chỉ cần gõ một dòng ACCRINTM và có ngay kết quả chính xác trong vài giây.
