Cộng hai phân số 2/3 và 5/8 bằng tay thường mất khoảng 30 giây. Bạn phải tìm mẫu số chung, quy đồng, rồi mới cộng tử số. Với ba phân số trở lên, thời gian tăng gấp đôi. Hàm LCM trong Excel giải quyết vấn đề này chỉ trong một công thức duy nhất, trả về bội số chung nhỏ nhất của các số trong vài giây.
Cú pháp cơ bản của hàm LCM
Hàm LCM tính bội số chung nhỏ nhất của các số nguyên. Đây là số nguyên dương nhỏ nhất chia hết cho tất cả các số bạn cung cấp.
Cú pháp đơn giản:
=LCM(số1, [số2], [số3], ...)Các thành phần:
số1: Tham số bắt buộc, là số nguyên đầu tiênsố2, số3, ...: Tham số tùy chọn, tối đa 255 số- Có thể nhập trực tiếp số hoặc tham chiếu đến ô
Ví dụ cơ bản:
=LCM(4, 6)trả về 12=LCM(2, 3, 4)trả về 12=LCM(A1:A5)tính bội chung nhỏ nhất của dải ô từ A1 đến A5
Hàm tự động cắt bỏ phần thập phân nếu bạn nhập số 4.7, Excel xử lý như 4. Điều này giúp tránh lỗi khi dữ liệu nguồn không hoàn toàn chính xác.
Xử lý lỗi thường gặp
Hàm LCM trả về hai loại lỗi chính mà bạn cần biết cách xử lý.
Lỗi #VALUE! xuất hiện khi tham số không phải là số. Ví dụ, =LCM(4, "sáu") sẽ báo lỗi vì “sáu” là văn bản. Kiểm tra kỹ dữ liệu trong các ô trước khi áp dụng hàm, đặc biệt khi copy dữ liệu từ nguồn bên ngoài.
Lỗi #NUM! xảy ra trong hai trường hợp:
- Tham số là số âm:
=LCM(-4, 6)báo lỗi - Kết quả vượt quá 2^53:
=LCM(số rất lớn)báo lỗi
Mẹo xử lý lỗi:
- Dùng hàm ABS để chuyển số âm thành dương:
=LCM(ABS(A1), ABS(B1)) - Kết hợp IFERROR để thay thế lỗi bằng giá trị khác:
=IFERROR(LCM(A1:A5), "Lỗi dữ liệu")
Ứng dụng thực chiến: Cộng phân số nhanh chóng
Đây là lý do chính Microsoft tạo ra hàm LCM. Thay vì quy đồng thủ công, bạn để Excel tự động tính mẫu số chung.
Bài toán cụ thể: Cộng hai phân số 2/5 và 3/8
Cách làm thủ công:
- Tìm bội chung nhỏ nhất của 5 và 8 là 40
- Quy đồng: 2/5 = 16/40 và 3/8 = 15/40
- Cộng tử số: 16 + 15 = 31
- Kết quả: 31/40
Cách dùng Excel: Giả sử tử số thứ nhất ở ô A1 (giá trị 2), mẫu số ở ô B1 (giá trị 5). Tử số thứ hai ở C1 (giá trị 3), mẫu số ở D1 (giá trị 8).
Công thức tính tử số kết quả:
=LCM(B1,D1)/B1*A1 + LCM(B1,D1)/D1*C1Công thức tính mẫu số kết quả:
=LCM(B1,D1)Với ba phân số trở lên, công thức vẫn hoạt động. Chỉ cần thêm + LCM(mẫu_số)/mẫu_thứ_ba*tử_thứ_ba vào công thức tử số.
Lợi ích cụ thể:
- Tiết kiệm 20-30 giây cho mỗi phép tính
- Giảm thiểu sai sót khi quy đồng thủ công
- Dễ dàng kiểm tra lại bằng cách sửa giá trị trong ô nguồn
Ứng dụng nâng cao trong lập kế hoạch
Ngoài cộng phân số, hàm LCM hữu ích trong các bài toán chu kỳ và lập lịch.
Ví dụ thực tế: Lên lịch bảo trì thiết bị
Máy A bảo trì mỗi 6 ngày, máy B mỗi 8 ngày, máy C mỗi 10 ngày. Sau bao nhiêu ngày, cả ba máy cùng bảo trì một lúc?
Công thức:
=LCM(6, 8, 10)Kết quả: 120 ngày
Thay vì phải tính toán thủ công hoặc lập bảng theo dõi, một công thức đơn giản cho bạn đáp án chính xác. Điều này đặc biệt hữu ích khi quản lý nhiều thiết bị với chu kỳ bảo trì khác nhau.
Kết hợp với hàm khác:
Để tính ngày cụ thể, kết hợp với hàm DATE:
=DATE(2025,1,1) + LCM(6,8,10)Nếu bảo trì lần đầu vào 1/1/2025, công thức này tính ngày bảo trì đồng thời tiếp theo là 1/5/2025.
Tổng kết và lời khuyên
Hàm LCM hoạt động trên mọi phiên bản Excel từ 2007 trở đi, bao gồm cả Excel Online và Excel for Mac. Bắt đầu với các bài toán cộng phân số đơn giản để làm quen, sau đó mở rộng sang các ứng dụng phức tạp hơn.
Nếu làm việc với dữ liệu lớn, kết hợp LCM với các hàm logic như IF hoặc IFERROR để tự động xử lý trường hợp đặc biệt. Hàm GCD (ước chung lớn nhất) là hàm đồng hành của LCM, hữu ích khi cần rút gọn phân số sau khi tính toán.
