Hàm COMBINA có mặt từ Excel 2013 nhưng 70% người dùng vẫn không biết khi nào cần dùng nó. Nhiều người nhầm lẫn với hàm COMBIN và nhận kết quả sai hoàn toàn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ COMBINA hoạt động thế nào, khác biệt quan trọng với COMBIN, và cách áp dụng vào bài toán thực tế.
Hàm COMBINA là gì và hoạt động thế nào
COMBINA tính số cách chọn các phần tử từ một tập hợp, trong đó cho phép chọn lặp lại cùng một phần tử nhiều lần. Đây là điểm khác biệt quan trọng so với hàm COMBIN thông thường.
Cú pháp cơ bản:
=COMBINA(số_phần_tử_tổng, số_phần_tử_chọn)
Công thức toán học bên trong: (n+m-1)! ÷ ((n-1)! × m!), trong đó n là tổng số phần tử và m là số phần tử được chọn.
Ví dụ đơn giản: Bạn có 4 loại trái cây: táo, cam, xoài, chuối. Cần chọn 3 trái để làm sinh tố, mỗi loại có thể chọn nhiều lần.
- Công thức:
=COMBINA(4,3)
- Kết quả: 20 cách chọn
Điều này có nghĩa bạn có thể có 3 trái táo, hoặc 2 táo 1 cam, hoặc 1 táo 1 cam 1 xoài, và tất cả các kết hợp khác kể cả lặp lại.
Phân biệt COMBINA và COMBIN – sự khác biệt quyết định
Đây là lý do 90% người dùng nhầm lẫn: hai hàm có tên gần giống nhưng cho kết quả hoàn toàn khác.
COMBIN – không cho phép lặp lại:
- Mỗi phần tử chỉ được chọn tối đa 1 lần
- Ví dụ:
=COMBIN(4,3)
= 4 cách chọn - Các tổ hợp: (táo, cam, xoài), (táo, cam, chuối), (táo, xoài, chuối), (cam, xoài, chuối)
COMBINA – cho phép lặp lại:
- Mỗi phần tử có thể được chọn nhiều lần
- Ví dụ:
=COMBINA(4,3)
= 20 cách chọn - Bao gồm cả: (táo, táo, táo), (táo, táo, cam), (cam, cam, xoài)…
Dấu hiệu nhận biết khi nào dùng COMBINA:
- Bài toán cho phép chọn cùng phần tử nhiều lần
- Có từ khóa “lặp lại”, “có thể trùng”, “không giới hạn số lần chọn”
- Tính xác suất có hoàn lại
- Bài toán phân phối, chia nhóm có trùng lặp
Cách sử dụng hàm COMBINA từng bước
Bước 1: Xác định đúng loại bài toán Trước khi nhập công thức, hỏi bản thân: “Mỗi phần tử có được chọn nhiều lần không?”. Nếu có, dùng COMBINA. Nếu không, dùng COMBIN.
Bước 2: Nhập công thức Nhấp vào ô cần hiển thị kết quả, gõ =COMBINA(
và Excel sẽ gợi ý cú pháp.
Bước 3: Điền đối số
- Đối số thứ nhất: Tổng số phần tử trong tập hợp
- Đối số thứ hai: Số phần tử cần chọn
- Nhấn Enter để nhận kết quả
Lưu ý quan trọng:
- Cả hai đối số phải ≥ 0
- Đối số thứ nhất ≥ đối số thứ hai
- Số thập phân tự động làm tròn xuống
- Nếu nhập chữ thay vì số, hàm báo lỗi #VALUE!
- Nếu vi phạm điều kiện trên, hàm báo lỗi #NUM!
Ứng dụng thực tế trong công việc
Tình huống 1: Tính xác suất rút thăm có hoàn lại Một hộp có 10 viên bi đánh số từ 1 đến 10. Rút ngẫu nhiên 3 lần, mỗi lần rút xong bỏ bi vào lại hộp. Tính số cách chọn được 3 bi.
Công thức: =COMBINA(10,3)
= 220 cách
So sánh nếu dùng sai COMBIN: =COMBIN(10,3)
= 120 cách. Sai số 100 kết quả, dẫn đến tính xác suất sai hoàn toàn.
Tình huống 2: Lập thực đơn nhà hàng Nhà hàng có 5 loại nước chấm: tương ớt, tương đen, mắm tôm, mắm nêm, nước mắm. Khách được chọn 3 loại, có thể chọn cùng loại nhiều lần nếu thích.
Công thức: =COMBINA(5,3)
= 35 tổ hợp
Kết quả giúp bếp chuẩn bị đúng số lượng từng loại nước chấm dựa trên tỷ lệ khách chọn.
Tình huống 3: Phân bổ nhân sự dự án Công ty có 8 nhân viên, cần chọn 4 người làm dự án. Một người có thể tham gia nhiều vai trò khác nhau trong dự án.
Công thức: =COMBINA(8,4)
= 330 cách phân bổ
Con số này giúp quản lý đánh giá được độ linh hoạt trong sắp xếp nhân sự.
Mẹo tăng hiệu suất khi dùng COMBINA
Kết hợp với hàm khác: Tính tổng các tổ hợp từ nhiều điều kiện: =SUM(COMBINA(5,2), COMBINA(5,3))
cho kết quả 20.
Sử dụng điều kiện: =IF(A1>0, COMBINA(A1,2), "Số phần tử không hợp lệ")
để tránh lỗi khi dữ liệu đầu vào sai.
Tham chiếu ô thay vì nhập số cứng: Thay vì =COMBINA(10,3)
, dùng =COMBINA(A1,B1)
để dễ thay đổi tham số và sao chép công thức.
Tương thích và lưu ý phiên bản
Hàm COMBINA chỉ có từ Excel 2013 trở lên, bao gồm Excel 2016, 2019, 2021, và Microsoft 365. Nếu mở file chứa COMBINA trên Excel 2010 hoặc cũ hơn, hàm sẽ báo lỗi #NAME! vì không được hỗ trợ.
Giải pháp thay thế cho Excel cũ: Dùng công thức =COMBIN(n+k-1,k)
trong đó n là số phần tử tổng, k là số phần tử chọn. Kết quả tương đương COMBINA nhưng phức tạp hơn.
Với những bài toán cho phép chọn lặp lại, COMBINA là công cụ chính xác và nhanh chóng. Hãy nhớ kiểm tra kỹ đề bài để phân biệt khi nào dùng COMBINA, khi nào dùng COMBIN để tránh sai số trong tính toán.