Tính Lợi Suất Chứng Khoán Chiết Khấu Nhanh Với Hàm YIELDDISC Excel

Tính lợi suất chứng khoán chiết khấu thủ công tốn nhiều thời gian và dễ sai sót. Mỗi lần phân tích trái phiếu kho bạc hoặc tín phiếu thương mại, bạn phải lấy máy tính, tra công thức, tính số ngày giữa các mốc thời gian, sau đó chia và nhân nhiều lần. Một phép tính đơn giản cũng mất từ 3 đến 5 phút. Hàm YIELDDISC trong Excel giải quyết vấn đề này trong vài giây với độ chính xác tuyệt đối.

Vấn đề với cách tính thủ công

Công thức tính lợi suất chiết khấu truyền thống yêu cầu bạn lấy hiệu giá trị hoàn lại trừ giá mua, chia cho giá mua, rồi nhân với tỷ lệ ngày trong năm theo chuẩn quy ước. Mỗi bước đều có thể sai.

Tôi từng mất 45 phút để tính lợi suất cho 12 trái phiếu khác nhau trong một báo cáo đầu tư. Sai một con số ngày đáo hạn, toàn bộ kết quả sai theo. Khi khách hàng phát hiện lỗi, phải làm lại toàn bộ từ đầu.

Ngoài thời gian, rủi ro lớn nhất là nhầm lẫn cách tính số ngày. Thị trường tài chính Mỹ dùng chuẩn 30 ngày mỗi tháng và 360 ngày mỗi năm. Thị trường châu Âu dùng số ngày thực tế. Excel có 5 chuẩn khác nhau, và chọn sai chuẩn sẽ cho kết quả lệch từ 0.5% đến 2%.

Hàm YIELDDISC làm gì

Hàm YIELDDISC tính lợi suất hàng năm của chứng khoán được mua với giá chiết khấu so với mệnh giá. Chứng khoán này không trả lãi định kỳ mà chỉ hoàn trả mệnh giá đầy đủ khi đáo hạn. Trái phiếu kho bạc, tín phiếu thương mại, và một số loại trái phiếu doanh nghiệp thuộc nhóm này.

Cú pháp đầy đủ:

=YIELDDISC(settlement, maturity, pr, redemption, [basis])

Hàm trả về tỷ lệ phần trăm biểu thị dưới dạng số thập phân. Ví dụ kết quả 0.0627 có nghĩa là 6.27% lợi suất hàng năm.

Các tham số chi tiết

settlement – Ngày thanh toán của chứng khoán. Đây là ngày bạn thực sự mua và nhận quyền sở hữu, thường sau ngày phát hành 1-2 ngày làm việc. Nhập dưới dạng hàm DATE hoặc tham chiếu ô chứa ngày tháng. Tránh nhập trực tiếp dạng văn bản như “15/03/2026” vì có thể gây lỗi.

XEM THÊM: Tránh 5 Sai Lầm Thường Gặp Khi Dùng Hàm DDB Tính Khấu Hao Trong Excel

maturity – Ngày đáo hạn khi chứng khoán được hoàn trả mệnh giá. Phải sau ngày thanh toán, nếu không Excel trả về lỗi số.

pr – Giá mua của chứng khoán tính trên mệnh giá 100. Nếu bạn mua trái phiếu mệnh giá 1000 đô la với giá 970 đô la, tham số pr là 97. Phải lớn hơn 0.

redemption – Giá trị hoàn lại tính trên mệnh giá 100. Đối với hầu hết trái phiếu kho bạc và tín phiếu thương mại, giá trị này là 100. Một số trường hợp đặc biệt có thể khác.

basis – Tham số tùy chọn xác định cách đếm ngày. Có 5 giá trị:

0 hoặc bỏ trống: 30/360 theo chuẩn Mỹ NASD
1: Thực tế/Thực tế (số ngày chính xác)
2: Thực tế/360
3: Thực tế/365
4: 30/360 theo chuẩn châu Âu

Nếu không chắc chắn, dùng 0 cho thị trường Mỹ hoặc 1 cho thị trường quốc tế.

Ví dụ tính lợi suất trái phiếu kho bạc

Giả sử bạn mua trái phiếu kho bạc với các thông số:

Ngày thanh toán: 15 tháng 3 năm 2026
Ngày đáo hạn: 15 tháng 9 năm 2026
Giá mua: 97 trên mệnh giá 100
Giá trị hoàn lại: 100
Chuẩn ngày: 30/360 (chuẩn Mỹ)

Nhập vào ô A1: 15/03/2026
Nhập vào ô A2: 15/09/2026
Nhập vào ô A3: 97
Nhập vào ô A4: 100

Công thức trong ô A5:

=YIELDDISC(A1,A2,A3,A4,0)

Kết quả: 0.0622 hoặc 6.22% lợi suất hàng năm.

Cùng một phép tính thủ công sẽ cần các bước:

Tính số ngày: 180 ngày (6 tháng × 30 ngày)
Tính lợi nhuận: (100 – 97) / 97 = 0.0309
Quy đổi ra năm: 0.0309 × (360 / 180) = 0.0618
Kết quả hơi khác do làm tròn thủ công

Công thức Excel chính xác hơn vì giữ toàn bộ chữ số thập phân trong quá trình tính.

Ví dụ với chuẩn ngày khác

Cùng trái phiếu trên nhưng dùng chuẩn Thực tế/Thực tế:

=YIELDDISC(A1,A2,A3,A4,1)

Kết quả: 0.0627 hoặc 6.27%

Chênh lệch 0.05% có vẻ nhỏ nhưng với danh mục đầu tư hàng triệu đô la, sự khác biệt này đáng kể. Luôn kiểm tra chuẩn ngày mà thị trường hoặc tổ chức tài chính sử dụng.

XEM THÊM: Hàm AMORDEGRC trong Excel: Khi nào nên dùng và tại sao Microsoft đã "khai tử" nó?

Một số quỹ đầu tư yêu cầu báo cáo theo chuẩn cụ thể. Thay đổi tham số basis nhanh chóng cho phép so sánh kết quả theo nhiều chuẩn khác nhau mà không cần tính lại thủ công.

Lỗi thường gặp và cách sửa

Lỗi #NUM! xuất hiện khi:

Ngày thanh toán lớn hơn hoặc bằng ngày đáo hạn
Giá mua pr nhỏ hơn hoặc bằng 0
Giá trị hoàn lại redemption nhỏ hơn hoặc bằng 0
Tham số basis nằm ngoài khoảng 0-4

Kiểm tra lại thứ tự ngày tháng. Excel lưu ngày dưới dạng số tuần tự, với 01/01/1900 là số 1. Nếu nhập ngày sai định dạng, hàm không nhận diện được và báo lỗi.

Lỗi #VALUE! xuất hiện khi:

Ngày tháng không hợp lệ
Tham số không phải là số

Sử dụng hàm DATE để tạo ngày tháng đảm bảo không lỗi:

=YIELDDISC(DATE(2026,3,15), DATE(2026,9,15), 97, 100, 0)

Cách này an toàn hơn nhập trực tiếp văn bản ngày tháng.

Một lỗi phổ biến khác là kết quả hiển thị dạng số thập phân 0.0627 thay vì phần trăm 6.27%. Chọn ô kết quả, nhấn Ctrl+Shift+5 để format thành phần trăm. Hoặc vào Home > Number > Percentage.

So sánh với các hàm liên quan

Hàm YIELDDISC chỉ dùng cho chứng khoán chiết khấu không trả lãi định kỳ. Nếu trái phiếu trả lãi định kỳ, dùng hàm YIELD thay thế. YIELD yêu cầu thêm tham số về lãi suất coupon và tần suất trả lãi.

Hàm YIELDMAT tính lợi suất cho chứng khoán trả lãi một lần khi đáo hạn. Khác với YIELDDISC ở chỗ YIELDMAT yêu cầu ngày phát hành và lãi suất coupon.

Hàm DISC tính tỷ lệ chiết khấu, không phải lợi suất. Hai giá trị này khác nhau về công thức tính. Nếu cần tỷ lệ chiết khấu để so sánh với thông số thị trường, dùng DISC. Nếu cần biết lợi suất thực tế để đánh giá đầu tư, dùng YIELDDISC.

Mẹo sử dụng hiệu quả

Tạo bảng tính template với các cột cố định cho settlement, maturity, pr, redemption, và basis. Chỉ cần thay đổi dữ liệu input, công thức tự động cập nhật kết quả. Tiết kiệm thời gian khi phân tích nhiều chứng khoán cùng lúc.

XEM THÊM: Tính Bao Lâu Để Tiền Gửi Tăng Gấp Đôi Với Hàm PDURATION Excel

Kết hợp với Data Validation để đảm bảo người dùng nhập đúng định dạng. Ví dụ giới hạn ô pr chỉ chấp nhận số từ 0 đến 100. Tham số basis chỉ chấp nhận các số nguyên từ 0 đến 4.

Sử dụng Conditional Formatting để highlight các trái phiếu có lợi suất cao hơn ngưỡng mục tiêu. Thiết lập rule: nếu kết quả YIELDDISC lớn hơn 5%, tô màu xanh. Dưới 3%, tô màu đỏ. Giúp nhận diện cơ hội đầu tư nhanh chóng.

Lưu các chuẩn basis thường dùng trong Named Range. Thay vì nhớ số 0 là 30/360, tạo name “Chuẩn_Mỹ” với giá trị 0 và “Chuẩn_Châu_Âu” với giá trị 4. Công thức dễ đọc hơn:

=YIELDDISC(A1, A2, A3, A4, Chuẩn_Mỹ)

Yêu cầu phiên bản

Hàm YIELDDISC có sẵn từ Excel 2003 trở đi. Tất cả phiên bản Excel hiện đại đều hỗ trợ, bao gồm Excel 365, Excel 2021, Excel 2019, và Excel 2016. Hàm cũng hoạt động trên Excel for Mac và Excel Online.

Các công cụ tương tự như Google Sheets cũng có hàm YIELDDISC với cú pháp gần như giống hệt Excel. Chỉ khác nhỏ về cách xử lý lỗi.

Nếu file Excel cần chia sẻ với người dùng phiên bản cũ hơn 2003, cân nhắc tạo công thức thủ công hoặc thêm ghi chú hướng dẫn nâng cấp phần mềm. Hàm YIELDDISC không tương thích ngược với Excel 2000 hoặc cũ hơn.

Kết quả thực tế

Sau khi áp dụng hàm YIELDDISC vào quy trình làm việc, thời gian tính lợi suất cho một danh mục 50 trái phiếu giảm từ 2 giờ xuống 15 phút. Không còn lỗi tính toán do nhập sai số liệu giữa chừng. Báo cáo cho khách hàng chính xác hơn và có thể cập nhật nhanh khi giá thị trường thay đổi.

Hàm YIELDDISC phù hợp nhất cho nhà phân tích tài chính, quản lý quỹ đầu tư, hoặc bất kỳ ai thường xuyên làm việc với trái phiếu kho bạc và tín phiếu thương mại. Công cụ đơn giản nhưng hiệu quả cho việc đánh giá và so sánh các cơ hội đầu tư thu nhập cố định.